روزهای بعد از رحلت پیامبر اعظم(ص) از زبان حضرت زهرا (س)+ اسناد
تاریخ انتشار: ۳ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۸۰۴۳۹
با مرگ تو رشته اى پاره شد که در مرگ دیگران چنین قطع نشد و آن نبوت و فرود آمدن پیام و اخبار آسمانى بود . مصیبت تو دیگر مصیبت دیدگان را تسلى دهنده ست یعنى پس از مصیبت تو دیگر مرگ ها اهمیتى ندارد . و از طرفى این یک مصیبت همگانى است که عموم مردم به خاطر تو عزادارند .
به گزارش برنا؛ رحلت پیامبر اکرم (ص) براى حکومت اسلامى و امت اسلام حادثه اى سخت و جانسوز بود .
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
« بابی انت و امی یا رسول الله (ص) لقد انقطع بموتک ما لم ینقطع بموت غیرک من النبوة والانباء و اخبارالسماء . خصصت حتى صرت مسلیا عمن سواک و عممت حتى صار الناس فیک سواء و لولا انک امرت بالصبر و نهیت عن الجزع، لانفدنا علیک ماءالشؤون . و لکان الداء مماطلا و الکمد محالفا و قلالک . . . (1) ؛
پدر و مادرم فدایت اى پیامبر خدا، با مرگ تو رشته اى پاره شد که در مرگ دیگران چنین قطع نشد و آن نبوت و فرود آمدن پیام و اخبار آسمانى بود . مصیبت تو دیگر مصیبت دیدگان را تسلى دهنده ست یعنى پس از مصیبت تو دیگر مرگ ها اهمیتى ندارد . و از طرفى این یک مصیبت همگانى است که عموم مردم به خاطر تو عزادارند . اگر نبود که امر به صبر و شکیبایى فرموده اى و از بی‌تابى نهى نموده اى آنقدر گریه مى کردم که اشک هایم تمام شود . و این درد جانکاه همیشه در من مى ماند و حزن و اندوهم دائمى مى شد. که همه اینها در مصیبت تو کم و ناچیز است.»
سختى مصیبت رحلت پیامبر به قدرى بود که امام على مى فرماید: « فضجت الدار الافنیة(2)؛ گویا در و دیوار خانه فریاد مى زد.»
***پیامدهاى رحلت از زبان مبارک حضرت زهرا (س)در این مقال بنابر آن است که پیامدهاى رحلت پیامبر اکرم (ص) از نگاه تنها یادگارش، حضرت فاطمه سلام الله علیها بیان شود. او که بضعة الرسول است (9) و به تعبیر امام على (ع) بقیة النبوة (10) است و به اعتراف دیگران، خیرة النساء و ابنة خیر الانبیاء، صادقة فی قولک، سابقة فی وفور عقلک است.
او که هم مردمان مکه و مدینه را دیده و هم شاهد حیات پیامبر اکرم (ص) بوده و هم در کنار پیامبر و حضرت امیر(ع) حوادث ریز و درشت عصر نبوت و روزهاى بعد از رحلت و حوادث تلخ و دردناک آن ایام کوتاه را به دقت زیر نظر داشته است . آرى او مى تواند پیامدهاى تاسف بار رحلت پیامبر را خوب بیان کند . در اینجا به مواردى از آنها مى پردازیم:
آن حضرت در خطبه فدکیه (14) و خطبه‌اى که بعدا در جمع زنان مدینه که به عیادت ایشان آمده بودند (15) ایراد فرموده‌اند، پیامدهاى رحلت پیامبر را بیان مى کنند از جمله آنها عبارتند از:
1. ایجاد ضعف و سستى در میان مردم .
استومع وهنه « یا وهیه.» (16)
حضرت در خطبه اى که در حضور زنان مدینه که به عیادت ایشان آمده بودند نیز این امر را تذکر دادند و با تاسف فرمودند:
« فقبحا لفلول الحد واللعب بعد الجد و قرع الصفاة (17) ؛ چه زشت است سستى و بازیچه بودن مردانتان پس از آن همه تلاش و کوشش .»
2. تفرقه و اختلاف به وجود آمد .
«استنهر فتقه وانفتق رتقه (18) ؛ تشتت و پراکندگى گسترش یافت . و وحدت و همدلى از هم گسست.»
استنهر از نهر به معناى وسعت و زیادى است، فتق به معناى جدایى و پاره پاره شدن است. انفتق از انفتاق یعنى شکافتن و رتق هم به معناى همبستگى و اتحاد است .
در قرآن کریم نیز آمده است که: «ان السموات والارض کانتا رتقا ففتقناهما (19) ؛ (آیا کافران ندیدند) که آسمان ها و زمین به هم پیوسته بودند و ما آنها را از یکدیگر باز کردیم .»
3. امید و آرزوهاى مسلمانان به ناامیدى تبدیل شد.
آنان که به پیامبر اکرم (ص) و احکام عالیه اسلام ناب حضرتش دلخوش کرده بودند از نعمت دین الهى و حکومت اسلامى بهره مند گشته بودند. اکنون با دیدن حوادث بعد از آن حضرت مایوس شده و امیدشان به یاس مبدل گشت .
« واکدت الامال.» (20)
4 . به حریم پیامبر بى حرمتى شد .
« اضیع الحریم و ازیلت الحرمة عند مماته (21)؛ هنوز جسد مبارک پیامبر بر زمین است. در اجتماع سقیفه (22) بدون نظرخواهى از خاندان پیامبر به تعیین جانشین براى آن حضرت مى‌پردازند. و حق اهل بیت حضرتش را ضایع مى کنند .
چنانکه حضرت على(ع) مى فرماید:" فوالله ما کان یلقى فى روعى، ولا یخطر ببالى ان العرب تزعج هذا الامر من بعده (ص) عن اهل بیته ولا انهم منحوه عنی من بعده" (23) ؛ به خدا سوگند نه در فکرم مى‌گذشت و نه در خاطرم مى آمد که عرب خلافت را پس از رسول خدا از اهل بیت او بگرداند. یا مرا پس از وى از عهده دار شدن حکومت باز دارند.»
و حتى در لحظات واپسین عمر حضرت و هنگام رحلت ایشان، هنگامى که قلم و لوحى طلب فرمودند به آن حضرت بى حرمتى کردند و نداى " فانه یهجر" سر دادند. (24)
و مدتى هم از رحلت حضرت نگذشت که به در خانه تنها یادگارش آمدند و چه بى حرمتی ها که نکردند. چنانکه حضرت زهرا فرمود: یا ابتاه یا رسول الله هکذا کان یفعل بحبیبتک وابنتک ... . (25)
یا ابتاه یا رسول الله ماذا لقینا بعدک من ابن الخطاب وابن ابى قحافة (26) ؛ بابا اى رسول خدا پس از تو از دست زاده خطاب و زاده ابى قحافه چه بر سر ما آمد. (27)
5 . خط نفاق و دورویى آشکار شد .
« ظهر فیکم حسکة النفاق.» (28)
حضرت در جاى دیگرى از همین خطبه، با کنایه زیبایى به این نفاق افکنى پرداخته است و فرموده است:
« تشربون حسوا فى ارتغاء و تمشون لاهله و ولده فى الخمر والضراء و نصبر منکم على مثل حز المدى، و وخز السنان فى الحبشاء (29) ؛ شیر را اندک اندک با آب ممزوج نمودید و به بهانه این که آب مى‌نوشید، شیر را خوردید. کنایه از نفاق است که تظاهر به عملى مى شود که در واقع خلاف آن است (30) و براى نابودى اهل بیت او در پشت تپه ها و درختان کمین کردید . و ما بر این رفتار شما که مانند بریدن کارد و فرو بردن نیزه در شکم، دردآور و کشنده است صبر مى کنیم .»
6 . دین و معنویت کم رنگ شد .
« و سمل جلباب الدین.» (31)
«جلباب» چادر یا عبایى که بدن انسان را مى‌پوشاند، حضرت زهرا (س) تعبیر به جلباب دین فرموده . چون دین نیز تمام زوایاى زندگى فردى و اجتماعى انسان را در بر مى گیرد، همانگونه که چادر و عباء تمام بدن انسان را در بر مى گیرد. (32)
و در عبارتى دیگر فرموده‌اند: «... اطفاء انوار الدین الجلى و اهمال سنن النبى الصفى (33) ؛ به خاموش کردن انوار درخشان دین و بى اهمیت کردن و مهمل گذاردن سنت‌هاى پیامبر برگزیده خدا همت گماردید.»
7 . مردم دچار بى‌تفاوتى شدند .
حضرت خطاب به انصار که با جان و مال پیامبر را کمک کرده بودند چنین فرمودند:
« یا معاشر الفتیة و اعضاء الملة، و حضنة الاسلام ما هذه الغمیزة فی حقی و السنة عن ظلامتى (34) ؛ اى گروه جوانمرد، اى بازوان ملت و یاوران اسلام، این غفلت و سستى و ضعف شما در حق من و تغافل و بى‌تفاوتى و خواب آلودگى درمورد دادخواهى من، چیست؟»
8 . مردم پیمان شکنى کردند .
فرمودند:« فانى حرتم بعد البیان و اسررتم بعد الاعلان و نکصتم بعد الاقدام (35) ؛ پس چرا بعد از بیان حق حیران و سرگردانید، و بعد از آشکار کردن عقیده پنهان کارى مى کنید و بعد از آن پیشگامى و روى آوردن به عقب برگشته پشت نموده‌اید.»
حضرت زهرا سلام الله علیها، در این فراز به حادثه غدیر اشاره مى کند که پیامبر اکرم (ص) آن را براى مردم بیان فرمود و به آنها اعلام کرد و آنان نیز با على (ع) بیعت کردند . اما اکنون بیعت خود را شکستند .
9 . مردم دچار وسوسه هاى شیطانى شدند .
« تستجیبون لهتاف الشیطان الغوى (36) ؛ به شیطان گمراه کننده پاسخ مثبت دادید.»
و در جاى دیگر از خطبه فرموده اند:« اطلع الشیطان راسه من مغزره هاتفا بکم فالفاکم لدعوته مستجیبین (37) ؛ شیطان سر خود را از مخفی گاه به در آورد. شما را فراخواند، دید که پاسخگوى دعوت باطل او هستید... .»
«مغزر» یعنى مخفى گاه . در اینجا شیطان به سنگ پشت و خارپشت تشبیه شده است. چون آن هم وقتى دشمن را مى بیند، سرش را در لاک خود فرو مى برد. اما وقتى که محیط را بدون خطر احساس کرد، سر خود را بیرون مى آورد. شیطان نیز تا وقتى که پیامبراکرم (ص) زنده بودند، سرش را در لاک خود فرو برده بود و جرات نمى کرد خود را نشان دهد . ولى بعد از آن سرش را بیرون آورد و به تحریک مردم پرداخت. (38)
10. شتاب در شنیدن حرف هاى بیهوده و بى اساس .
« معاشرالناس المسرعة الى قیل الباطل المغضیة على الفعل القبیح الخاسر (39) ؛ اى گروه مردم که به سوى شنیدن حرف هاى بیهوده شتاب مى‌کنید، و کردار زشت زیانبار را نادیده مى گیرید.»
11. نطفه مظاهر فساد روئیدن گرفت .
در پایان خطبه عیادت خطاب به زنان مهاجر و انصار فرمود:
« اما لعمری لقد لقحت فنظرة ریثما تنتج ثم احتلبوا مل‌ء القعب دما عبیطا و ذعافا مبیدا(40) ؛ به جان خودم سوگند نطفه فساد بسته شد، باید انتظار کشید تا کى مرض فساد پیکر جامعه اسلامى را از پاى درآورد که پس از این از پستان شتر به جاى شیر خون بدوشید و زهرى که به سرعت هلاک کننده است .
12. فرصت طلبان به سر کار آمدند .
حضرت سلام الله علیها در فرازهایى از خطبه فدکیه به گروه هاى فرصت طلب که منتظر بودند تا بعد از رحلت پیامبر از موقعیت بهره برند پرداخته است . و ویژگى هاى آنها را نیز بیان فرموده است .
پى نوشت‌ها:
1 . نهج البلاغه (صبحى صالح) خطبه 235 .
2. همان، خ 197 .
3 . همان، خ192، بندهاى 98 - 102 .
4 . همان، نامه 9 .
5 . همان، نامه 36 .
6 . نهج الحیاة فرهنگ سخنان فاطمه علیهاالسلام، 138، حدیث 59 .
7 . حجرات (49) آیه14 .
8 . نهج البلاغه، نامه 62 .
9 . بحارالانوار، ج43، ص23، حدیث17 .
10 . الاحتجاج، (اسوه) ج1، ص282 .
14 . این خطبه در منابع متعددى آمده است . از جمله: الاحتجاج طبرسى (چاپ اسوه) ج1، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید معتزلى، ج16، ص211 به بعد . و در کتاب هاى مستقلى نیز ترجمه و شرح آن نوشته شده است از جمله: درس هایى از خطبه حضرت زهرا، حسینعلى منتظرى . شرح خطبه حضرت زهرا در دو جلد . عزالدین حسینى زنجانى، قطره‌اى از دریا . على ربانى گلپایگانى .
15 . ر . ک به الاحتجاج، ج1، بحارالانوار، ج43، ص158 به بعد .
16 . الاحتجاج، ج1، ص270 .
17 . همان، ص287 .
18 . همان، ص270 .
19 . انبیاء، 30 .
20 . الاحتجاج، ج1، ص270 .
21 . همان .
22 . درباره سقیفه از جمله ر . ک به شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج2، ص20 - 60 و ج6، صص 5 - 50 .
23 . نهج البلاغه، نامه62 .
24 . الارشاد شیخ مفید، ترجمه آقاى رسولى محلاتى چاپ دفتر نشر فرهنگ اسلامى، ج1، ص250 .
25 . نهج الحیاة فرهنگ سخنان فاطمه سلام الله علیها، 147 .
26 . همان، 250 .
27 . امام على، عبدالفتاح عبدالمقصود، (ترجمه به فارسى) ج1، ص328 .
28 . الاحتجاج، ج1، صص263 و 264 .
29 . همان، 266 .
30 . ر . ک به قطره‌اى از دریا، شرح خطبه حضرت زهرا، 126 .
31 . الاحتجاج، ج1، ص264 .
32 . درس هایى از خطبه حضرت زهرا، ص 118 .
33 . الاحتجاج، ج1، ص266 .
34 . همان، 269 .
35 . همان، 272 .
36 . همان 266 .
37 . همان 264 .
38 . درس هایى از خطبه حضرت زهرا، ص120 .
39 . الاحتجاج، ج1، ص278 .
40 . همان، ص 290 .
آیا این خبر مفید بود؟ 0 0
نتیجه بر اساس 0 رای موافق و 0 رای مخالف
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: پیامبر اکرم مرگ گریه حضرت زهرا حضرت فاطمه زنان قرآن کریم زمین مسلمانان دین اهل بیت شیر بدن انسان جامعه حضرت زهرا زمین شیر قرآن کریم مرگ
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۸۰۴۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تعطیلی دو روزه آخر هفته، رونق سفر و مصیبت حمل و نقل
تین نیوز سعید قصابیان* :
مردم در تعطیلات نوروز برای مسافرت دچار گرفتاری می شوند. جاده ها قفل می شوند و آمار تصادفات بالا می گیرد و عِده زیادی جان می بازند. در این ایام تراکم سفر بسیار زیاد است و در بقیه ایام رقیق. در ایام پر تراکم، مراکز توریستی و اقامتی و سیستم های حمل و نقل عمومی فوق اشباع می شوند و نمی توانند جوابگوی همه متقاضیان باشند و در ایام رقیق، این مراکز و وسائط حمل و نقل بی کار هستند و چشم به راه مسافر و طبعا کاسبی شان کساد است. این اتفاقات و مشکلات گاهی در ایام تعطیلات موردی چند روزه وسط هفته هم رخ می دهند. توزیع بسیار نامتقارن سفر در طول سال یکی از مشکلات بزرگ صنعت گردشگری داخلی ست.
اجازه بدهید کمی به عقب بر گردیم و تقاضای سفر را بررسی کنیم. پروژه های صنعتی سازی کشور در دهه های چهل و پنجاه به جذب نیروی کار زیادی از روستاها به شهرها و از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و به خصوص تهران و حومه آن منجر شد. در دهه 40 شهرنشینان کمتر از یک چهارم جمعیت کشور را تشکیل می دادند و پروژه صنعتی سازی این نسبت را با سرعت زیادی به نفع شهرنشینی تغییر داد و به پیامد های اجتماعی و اقتصادی زیادی منجر شد که در اینجا به آنها نمی پردازیم.
طبیعی ست که این مهاجران شغلی، تهران و شهرهای بزرگ را وطن نشمارند و دل در گرو موطن مبدا داشته باشند. این مهمترین انگیزه است که این مهاجران از هر فرصتی برای بازگشت به قبیله و ایل و شهر و روستای آباء و اجدادی استفاده کنند. این یکی از عوامل اصلی برای ایجاد تقاضای مسافرت بین مراکز اشتغال و موطن این مهاجران است؛ به ویژه در ایام تعطیل و به ویژه تر در ایام تعطیلات نوروز. تقاضای سفر در تابستان به دلیل تعطیلی مدارس بیش از نیمه دوم سال است. با توجه به ادامه روند مهاجرت به تهران و دیگر قطب های اشتغال، این مسافرت ها همچنان ادامه دارد و این تقاضای سفر به قوت خود باقی ست. از نمد این نوع سفر اما کلاه مهمی نصیب گردشگری داخلی نمی شود چرا که مهاجران در موقع رجعت به موطن خود، جا و مکان دارند و نیازی به مراکز اقامتی و شرکت های خدمات مسافرتی ندارند. هر چند تقاضای زیادی برای سیستم های حمل نقل عمومی بین شهری ایجاد می شود. با توجه به وسعت ایران و فاصله زیاد بین شهرها، رجوع به شهر اجدادی به زمان تقریبی یک هفته یا بیشتر نیاز دارد و لذا ایام نوروز و فصل تعطیلی مدارس ( اگر بشود از محل کار مرخصی گرفت) تنها زمان مناسب برای انجام این مهم است. تعطیلی دو روزه آخر هفته اما کمک زیادی به رونق سفر این مهاجران نمی کند و باعث نمی شود که فشار سفر از ایام نوروز برداشته شود. بدیهی ست که از تعطیلات دو روزه آخر هفته نمی توان برای سفر از تهران به بهبهان و سر زدن به اقوام استفاده کرد. فراموش نکنیم که این مهاجران علاقه و گاهی اصرار دارند که در جمع خانواده و ایل و قبیله خود مراسم دینی و آئینی و مراسم جشن و عید و ختم و عزا را انجام بدهند. چه بسا وصیّت می کنند که پس از مرگ در خاک آباء و اجدادی دفن شوند. مگر می شود مراسم نخل گردانی عاشورا در یزد و مراسم قالیشویی در مشهد اردهال و مراسم سینه زنی در بوشهر و گلاب گیری در قَمصر را در تهران تصور کرد؟
انگیزه دوم و سوم برای سفر در ایران سفرهای زیارتی و سیاحتی هستند که چشم امید صنعت گردشگری داخلی به آنها است. بیشترین سفرهای زیارتی در کشور به مقاصد مشهد و قم انجام می شوند. با توجه به وسعت کشور و فاصله زیاد بین شهرهای ایران با این دو شهر اصلی، زیارت به زمان تقریبی یک هفته یا بیشتر نیاز دارد و لذا ایام نوروز و فصل تعطیلی مدارس ( اگر بشود از محل کار مرخصی گرفت) تنها زمان مناسب برای انجام این مهم است. تعطیلی دو روزه آخر هفته اما کمک زیادی به رونق سفر زیارتی و کاسبی شرکت های خدمات مسافرتی نمی کند و باعث نمی شود که فشار سفر از ایام نوروز برداشته شود ، مگر در معدود شهرهای نزدیک به این زیارتگاه ها. بدیهی ست که از تعطیلات دو روزه آخر هفته نمیتوان برای سفر از خرم آباد به قصد زیارت مشهد الرضا استفاده کرد.
رونق سفرهای سیاحتی و زیارتی اما قبل از هر چیز به قدرت اقتصادی مردم بستگی دارند. تا وقتی حوائج اولیه خانوار اعم از مسکن و خوراک و پوشاک و سلامتی و امنیت و تحصیل تامین نشود مجال زیادی برای تفریح و سفر و زیارت نیست. ایران مکان سیاحتی کم ندارد از تهران و دماوند و برج طغرل و شیراز و تخت جمشید و حافظ و سعدی و فلک الافلاک و کلیسیای سن استپانوس و سلطانیه گرفته تا اصفهان و رامسر و خزر و جاده چالوس و همدان و مشهد و طرقبه و شاندیز و فردوسی و خیام و ماسوله و ابیانه و چغازنبیل و شوش و بیستون و کنگاور و کرمان و کویر. با توجه به وسعت ایران و فاصله زیاد بین مبادی و شهرهای سیاحتی که در همه جای کشور پراکنده شده اند سفر سیاحتی به زمان تقریبی یک هفته یا بیشتر نیاز دارد و لذا ایام نوروز و فصل تابستان ( اگر بشود از محل کار مرخصی گرفت) تنها زمان مناسب برای انجام این مهم است. تعطیلی دو روزه آخر هفته اما کمک زیادی به رونق سفر سیاحتی و کاسبی شرکت های خدمات مسافرتی نمی کند و باعث نمی شود که فشار سفر از ایام نوروز برداشته شود مگر در سفر های خیلی نزدیک که بشود امروز رفت و فردا برگشت. بدیهی ست که از تعطیلات دو روزه آخر هفته نمی توان برای سفر از خرمشهر به قصد بازدید از اصفهان و شیراز استفاده کرد.
دسته دیگری از سفرها، سفرهای دانشجویی هستند که فرد دانشجو به هدف تحصیل، در طول سال تحصیلی چند بار به دانشگاهش رفت و برگشت می کند. طبعا از نمد سفر دانشجویی هم کلاه مهمی نصیب گردشگری داخلی نمی شود چرا که دانشجویان هم در مبدا و هم در مقصد جا و مکان دارند. حجم سفرهای دانشجویی آنقدر زیاد نیست که تقاضای زیادی برای سیستم حمل و نقل دست و پا کند. حتی اگر مسافرت اساتید پروازی را هم در نظر بگیریم. تعطیلی دو روزه آخر هفته اما کمک زیادی به رونق سفر دانشجویی و کاسبی شرکت های خدمات مسافرتی نمی کند. بدیهی ست که دانشجوی دانشگاه تهران نمی تواند از تعطیلات دو روزه آخر برای سر زدن به خانواده خود در بندر عباس استفاده کند. دانشجویان اتفاقا مسافران همیشگی ایام نوروز به سمت خانواده های خود هستند.
دسته دیگری از سفرها، مسافرت های شغلی هستند. تعداد این نوع سفر آنقدر زیاد نیست که جاده ها را بند بیاورند و هتل ها را اشباع کند. این مسافرت ها در طول سال پخش هستند و در ایام پیک انجام نمی شوند و لذا نعمتی هستند برای مراکز اقامتی و سیستم حمل و نقل در ایام رکود؛ هر چند ناچیز. تعطیلی دو روزه آخر هفته اما هیچ کمکی به رونق سفرهای شغلی نمی کند.
تعطیلات دو روزه آخر هفته آثار و تبعات دیگری از جمله بر عملکرد کارکنان دارد که در اینجا به آنها نمی پردازیم.
یکی از مصیبت های گردشگری داخلی وضعیت اسف بار حمل و نقل عمومی بین شهری اعم از راه آهن و اتوبوسرانی و هواپیمایی و سواری بین شهری ست که در ایام پیک جوابگوی مسافران نیستند. خودروی شخصی بر همه اینها ترجیح داده می شود. اقتصاد مسافرکشی بیمار است و قیمت کرایه ها سرکوب می شود. اختلاف بین قیمت دستوری دولتی و قیمت بازار ( که از موازنه عرضه و تقاضا حاصل می شود ) باعث می شود که فعال اقتصادی به سود مورد انتظارش نرسد و بازار را ترک کند اولا و سرمایه جدید وارد این کاسبی نشود دوما خروج سرمایه از این بخش باعث کاهش عرضه خدمات شده و کمبود، باعث گرانی و کاهش کیفیت خدمات می شود. لذا این استدلال دولتی ها که با پایین کشیدن دستوری کرایه ها به نفع مسافر کار می کنند کاملا نادرست است و نتیجه عکس می دهد. بازار سیاه بلیت پیامد حتمی قیمت گذاری دستوری است که دولتی ها بعد از هر بار قیمت گذاری جدید به عینه مشاهده می کنند و عبرت نمی گیرند. دولت اگر قصد پایین آوردن قیمت بلیت را دارد باید سرمایه گذاری در حمل و نقل را تشویق کند. هر چه صندلی بیشتری عرضه شود، عرضه و تقاضا در قیمت پایین تری به تعادل می رسند.
چه باید کرد؟ عده ای به درستی بر توزیع زمان سفر در طول سال اصرار دارند تا اولا تراکم جاده ها و سوانح رانندگی کاهش یابند و دوما مراکز اقامتی و توریستی و وسائط حمل و نقل عمومی علاوه بر نوروز در ایام دیگر هم رونق داشته باشند. دو پیشنهاد در این مورد وجود دارد:
اول) تعطیلات آخر هفته به دو روز افزایش یابد. این طرح در مجلس در حال بحث و در آستانه تصویب است. اما به نظر نمی رسد این طرح بتواند کمکی به حل دو مشکل فوق الذکر بکند چرا که تعطیلات دو روزه با توجه به وسعت کشور نمی تواند فرصت لازم و کافی برای انجام سفر چه از نوع قبیلگی و چه از نوع زیارتی و سیاحتی و چه از نوع دانشجوئی را فراهم کند.
این طرح شاید فقط به کار تهرانی ها بیاید که بتوانند دو روزه به صفحات شمال کشور سفر کنند و برگردند و الا همانطور که در بالا آمد، برای ساکنین اکثر دیگر شهرهای کشور فرصت مسافرت فراهم نمی کند. تهرانی ها کمتر از ده درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهند و قرار نیست قانون در مورد نیازها و منافع و حقوق آن 90 درصد بقیه ساکت باشد.
درآمد اهالی شمال از میزبانی تهرانی ها قابل چشم پوشی نیست اما فراموش نکنیم که هجوم تهرانی ها به شمال در تعطیلات، آسیب های زیادی به طبیعت و محیط زیست این استان ها وارد می کند. تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی و بحران زباله و فاضلاب و آسیب جدی به اکوسیستم تالاب انزلی تنها چند تا از پیامد های این هجوم هستند.
لذا توزیع سفر در کشور نه تنها از نظر زمانی عدم تقارن زیادی دارد، بلکه از نظر مکانی هم نامتقارن است. دولت با ساخت اتوبان های جدید بین تهران و استان های خزری، آن هجوم را تشویق می کند و این عدم تقارن را تشدید می کند.
دوم) یک یا دو دوره تعطیلات یک هفته ای عمومی در میانه سال تصویب شود تا فرصت کافی برای مسافرت های قبیلگی و سیاحتی و زیارتی و دانشجویی فراهم شود و فشار مسافرت از ایام نوروز برداشته شود.
به نظر می رسد پیشنهاد اخیر اثر بخش تر باشد.
آخرین مهلت توزیع کارت کنکور؛ آغاز رقابت داوطلبان از فردا